Cyste: wat het is en wat je moet weten

Over cysten doen verschillende verhalen de ronde. Veel mensen krijgen met een cyste te maken: gelukkig meestal op een onschuldige manier. Maar helaas soms ook met verstrekkende gevolgen. Tijd om stil te staan bij de vraag: wat is een cyste eigenlijk? En in welke gevallen is er reden om je zorgen te maken?

Bij een cyste is er sprake van een ophoping van lucht of vocht in het lichaam. Hierbij kan de cyste wel groeien (doordat er meer vocht bij de ophoping komt). Maar vocht wordt niet meer afgevoerd. De cystewand voorkomt dit. In de literatuur wordt gesproken over een semipermeabele wand.

Niet te verwarren met…

Een ophoping die wel groeit, maar niet krimpt: dat roept al snel associaties op met tumoren en kanker. Dat is meestal onterecht. De meeste cystes zijn goedaardig. Ook ontstaat nogal eens verwarring met een abces. Bij abcessen is er echter sprake van een ophoping van pus. Dat komt bij cystes niet voor.

Problemen die kunnen ontstaan

Soms zijn cystes zichtbaar of voelbaar. In die situaties is het goed mogelijk vinger aan de pols te houden.  In andere situaties groeit de cyste onopgemerkt. Dan merk je de groei pas wanneer bijvoorbeeld organen in de knel komen. Dit kan leiden tot acute, heftige pijnen. Cystes bij de slokdarm kunnen leiden tot slikproblemen.

Als er gevaar dreigt

Op de meeste plekken in je lichaam is een cyste vooral hinderlijk. Groeit er echter een cyste bij bijvoorbeeld je nieren of eierstok, dan is het tijd om in te grijpen. Cysten bij je borsten zijn ook gevaarlijk, omdat deze zich kunnen ontwikkelen tot kwaadaardig weefsel. De gouden regel is – zoals bij ieder medisch probleem – wacht niet te lang met het raadplegen van een huisarts. Deze kan de juiste diagnose stellen en zo de juiste behandeling voorschrijven.

Soorten cysten

Er zijn verschillende soorten cysten. De meeste worden aangeduid door de beschrijving van de plek waar ze optreden. Denk aan de kniekuilkcyste (bij je knieholt, haarnestcyste (misschien onverwacht,maar dit is bij je bilnaad) en de talgkliercyste (te vinden op hoofd, nek of rug). Eerder noemden we al eiserstok, nieren, slokdarm, borsten en alvleesklier als regelmatig voorkomende plekken van cysten.

Behandeling van de cyste

Het is lang niet altijd nodig een cyste te behandelen. Zoals gezegd zijn de meeste cystes onschuldig. Soms verdwijnen ze even spontaan als ze gekomen zijn. Gebeurt dit niet en ondervind je hinder van de cyste? Dan is een ingreep noodzakelijk om het probleem te verhelpen. In veel gevallen kan een huisarts dit voor je doen. Soms is doorverwijzing naar het ziekenhuis noodzakelijk.

Cysten (of de last die je ervan ervaart) worden soms ook behandeld met behulp van antibiotica of pijnstilling.