Kalium; wat is het?

Kalium. Vaak weten mensen er maar weinig over, terwijl het één van de belangrijkste stoffen in je lichaam is. Als het kalium in je bloed te laag of te hoog is, kun je daar klachten van krijgen. Hoe merk je aan je lichaam dat je kaliumgehalte verstoord is?

Wat is kalium?

Kalium is een mineraal en komt voornamelijk voor in groente, fruit, aardappelen en vlees. Ook komt het voor in brood, melk en noten. Kalium zorgt voor een goede werking van de spieren en het zenuwstelsel. Het mineraal zorgt onder andere voor een goede pulsoverdracht in de zenuw- en hartcellen. Daarnaast regelt kalium samen met natrium en chloor de vochtbalans en bloeddruk van ons lichaam. Daarin heeft het mineraal een gunstig effect op de bloeddruk omdat het bloeddrukverhogende effect van natrium wordt tegengewerkt.

Kalium is normaliter in een evenwicht aanwezig in het lichaam, zowel binnen als buiten de cellen. De normale waarde in het bloed ligt tussen de 3,5 en de 5 mmol/L. Als het kaliumgehalte te laag (hypokaliëmie) of te hoog (hyperkaliëmie) wordt, kan dit klachten geven.

Hoeveel Kalium heb ik nodig?

In de Verenigde Staten adviseert men per dag 4700 mg te nuttigen In Nederland is echter nog geen richtlijn die bepaalt hoeveel kalium een volwassene per dag zou moeten innemen. Ter illustratie; in een aardappel zit ongeveer 794mg. Bekijk het overzicht van voedingsproducten met een hoog kaliumgehalte. Overigens kan het mineraal verloren gaan als groenten en aardappelen in te veel water worden gekookt. Het is vrijwel onmogelijk om te veel kalium te eten of drinken.

Kalium en je gezondheid

Een te hoog of juist te laag kaliumgehalte kan voor klachten zorgen. Een te laag gehalte in het bloed kan veroorzaakt worden door klachten van het maagdarmkanaal. Bij diarree en braken raakt de opname van kalium verstoord raken en kan het gehalte in het bloed te laag worden (hypokaliëmie). Ook bij mensen met suikerziekte die teveel insuline spuiten kan de kaliumspiegel flink dalen. De klachten die veroorzaakt kunnen worden door hypokaliëmie zijn spierzwakte, kramp, spierpijn, obstipatie, misselijkheid en braken en een toegenomen dorstgevoel.

Als je een te hoog kaliumgehalte hebt spreken we van hyperkaliëmie. Bijvoorbeeld bepaalde nieraandoeningen kunnen zorgen voor een hoge hoeveelheid kalium in het bloed. Dat kan leiden tot te grote pulsoverdracht in de hartspiercellen en zo leiden tot hartritmestoornissen of zelfs een hartstilstand. Diabetes of een infectie kunnen andere oorzaken zijn van hyperkaliëmie.

Als je lichaam klachten vertoont die kunnen passen bij hypokaliëmie of hyperkaliëmie, dan is dat altijd een aanleiding om naar je huisarts te gaan.  Door middel van een simpel bloedonderzoek kan de arts de hoeveelheid kalium in het bloed bepalen en zo zorgen dat het kaliumgehalte hersteld gaat worden. Sommige bloedtests geven onterecht hyperkaliëmie aan. Dit heeft te maken met het feit dat je bloed soms te snel of te langzaam in het reageerbuisje stroomt, waardoor de bloedcellen kapot gaan en er een vervalst hoog kaliumgehalte wordt gemeten. Ook als het reageerbuisje te warm wordt of te lang onderweg is naar het laboratorium kan dit in een verhoogde uitslag resulteren. Voordat een eventuele behandeling wordt gestart, wordt daarom een tweede test gedaan.

Infographic