Onvruchtbaarheid man; kwaliteit sperma vaak de oorzaak

Als het niet lukt om een kindje te krijgen ligt de oorzaak hiervan in ongeveer dertig procent van de gevallen bij de man. Onvruchtbaarheid bij de man kan verschillende oorzaken hebben.

Onderzoek onder Nederlanders heeft aangetoond dat er per jaar ongeveer 10.000 koppels zijn met een kinderwens. Vijftig procent van de vrouwen met een kinderwens is binnen een half jaar al zwanger en negentig procent in het eerste jaar. Bij tien procent laat die kinderwens op zich wachten. Als een vrouw na meer dan een jaar nog niet zwanger is en/of meerdere miskramen heeft gehad, dan noemen we dit verminderde vruchtbaarheid of subfertiliteit. Na deze periode is er nog geen sprake van de diagnose onvruchtbaarheid. Dit is pas het geval als dit doormiddel van een medisch onderzoek is bevestigd. Zowel mannen als vrouwen kunnen onvruchtbaar zijn. Dit sluit een zwangerschap niet volledig uit, maar betekent dat een natuurlijke zwangerschap uitgesloten is en dat de natuur een handje geholpen zal moeten worden. Procentueel bekeken zijn zowel mannen als vrouwen beiden in dertig procent van de gevallen de reden dat een zwangerschap uitblijft. In nog eens dertig procent van de gevallen is het een wisselwerking tussen beide partners.

Onvruchtbaarheid man; afhankelijk van drie factoren

Als bij een man onvruchtbaarheid wordt geconstateerd kan dit verschillende oorzaken hebben. Zo kan het zijn dat het sperma te weinig zaadcellen bevat, de zaadcellen niet voldoende bewegen of niet goed gevormd zijn. Deze drie factoren samen bepalen de kwaliteit van het sperma. Als er sprake is van een verminderde zaadkwaliteit sluit dit echter een zwangerschap niet uit. De kans is alleen kleiner. Het kan bijvoorbeeld langer duren voordat een bevruchting plaatsvindt.

Weinig zaadcellen kan oorzaak van onvruchtbaarheid man zijn

Bij een vruchtbare man komen er per milliliter ejaculaat twintig tot vijftig miljoen zaadcellen vrij. De hoeveelheid zaadcellen is van belang voor de kans op een zwangerschap. Hoe minder zaadcellen er in het sperma van de man bevinden hoe kleiner de kans is dat er een bevruchting plaatsvindt. Als er man minder dan twintig miljoen zaadcellen per milliliter produceert, spreekt men medisch van oligozoöspermie (weinig zaadcellen). Als er zich helemaal geen zaadcellen in het sperma van de man bevinden, wordt in de medische wereld gesproken over azoöspermie (afwezigheid van zaadcellen).

Onvoldoende beweging zaad verkleint kans op bevruchting

De beweeglijkheid van de zaadcellen is van belang omdat zij zich door het slijm van de baarmoedermond, door de baarmoeder en de eileiders naar de eicel moeten bewegen. Als de zaadcellen van de man onvoldoende beweging vertonen dan noemen we dit asthenozoöspermie.

Afwijkende zaadcellen komen zwangerschap niet ten goede

Het derde criterium waar de zaadcellen van een man bij een vruchtbaarheidsonderzoek op worden gecontroleerd is de vorm. Elke man heeft zaadcellen die afwijken van vorm, maar als dit er teveel zijn dan komt  dit een zwangerschap niet ten goede. Zaadcellen met een gunstige vorm hebben namelijk meer kans om een eicel te bevruchten. Als een man veel zaadcellen met een afwijkende vorm heeft dan noemen we dit teratozoöspermie.

Waardoor ontstaat onvruchtbaarheid man?

Over het algemeen heeft onvruchtbaarheid bij de man meer te maken met aangeboren afwijkingen, maar ook kleine dingen beïnvloeden de vruchtbaarheid. Zo kan een ongezonde leefstijl invloed hebben op de zaadkwaliteit en daarmee de vruchtbaarheid. Zo kunnen roken, drugs en medicatie een negatieve invloed hebben op de cel aanmaak.

Vruchtbaarheidsonderzoek; controle zaadcellen

Als je partner en jij al enige tijd onsuccesvol een proberen zwanger te worden. Dan kan je als man een vruchtbaarheidsonderzoek doen waarbij de kwaliteit van het sperma wordt onderzocht. Tegenwoordig hoef je voor een dergelijke test niet meer naar de dokter maak kun je ze ook thuis doen. Zo belooft de mannelijke vruchtbaarheidstest van Test-Point met 86% zekerheid te kunnen aangeven in welke mate het zaad van de man vruchtbaar is. Dit doe je door het sperma van de man op twee verschillende momenten te onderzoeken, waardoor het resultaat van de test betrouwbaarder is. Bij een dergelijke test heb je binnen anderhalf uur antwoord op de vraag of het inderdaad de zaadkwaliteit is die een zwangerschap in de weg staat. Er zijn verschillende redenen waarom stellen voor een vruchtbaarheidstest voor thuis kiezen. Allereerst omdat je twijfel relatief snel bevestigd of ontkend wordt en ten tweede omdat je de uitslag van de test in eigen omgeving kan verwerken.

Mocht de test aangeven dat je verminderd vruchtbaar bent, dan kan je met deze uitslag naar de huisarts. Normaal gesproken moet je eerst een jaar proberen zwanger te raken voordat een huisarts in gesprek zal gaan over je vruchtbaarheidsproblemen. De huisarts zal een aantal vragen stellen over je ziekte geschiedenis, maar ook of je vaak hete baden neemt en onlangs koorts hebt gehad. Daarna zal er (nogmaals) een zaadonderzoek plaatsvinden waarbij wordt gekeken naar de hoeveelheid zaadcellen, hun vorm en bewegelijkheid. Dit wordt gedaan omdat een zaadonderzoek altijd een momentopname is. De kwaliteit van de zaadcellen is niet constant. Zo kan de kwaliteit van de zaadcellen drie maanden slechter zijn door koorts van meer dan 38 graden. Daarom wordt er bij een negatieve uitslag van het vruchtbaarheidsonderzoek altijd een tweede test uitgevoerd.

Samen met het vruchtbaarheidsonderzoek is het ook mogelijk een MAR- en een IBT-test te doen. Deze tests wijzen uit of er antistoffen in de zaadcellen aanwezig zijn. Ook is het mogelijk dat de arts een lichamelijk onderzoek doet om afwijkingen bij het geslachtsorgaan op te sporen.

Vermoeden onvruchtbaarheid man? Niet denken, doen!

Als je al langere tijd zwanger probeert te raken, maar dit niet lukt, dan kan je thuis een vruchtbaarheidsonderzoek doen. Dit geeft je of rust of een goede aanleiding om naar de dokter te gaan. Blijf in ieder geval niet bij de pakken neerzitten en doe iets. Want met vermoeden alleen bereik je niets!