Screening jonge sporters op verborgen hartafwijkingen heeft weinig zin

Het is altijd behoorlijk schrikken wanneer een jonge sporter plotseling overlijdt op het veld. Toch overlijden er helaas jaarlijks enkele tientallen atleten onder de 35 jaar aan een hartstilstand. Onder maar liefst 80 procent van de jonge atleten is een afwijking in de kransslagaderen en/of een hartritmestoornis de voornaamste doodsoorzaak. Kort geleden onderzochten Belgische onderzoekers van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) of het screenen van jonge atleten verborgen hartafwijkingen aan het licht brengt. Een hartcontrole zou wellicht veel levens kunnen redden.

Screening naar hartafwijkingen

De Belgische wetenschappers verrichtten een uitgebreid literatuuronderzoek om hun onderzoeksvraag te beantwoorden. Ze richtten daarbij vooral op mannen tussen de 12 en 35 jaar. Een plotselinge hartstilstand komt in deze groep namelijk het vaakste voor. Uiteindelijk publiceerden de onderzoekers hun resultaten in het gerenommeerde British Medical Journal (BMJ). Het antwoord op de vraag of screening hartafwijkingen bij jonge atleten voorkomt is uiteindelijk met een ‘nee’ te beantwoorden.

Het nut van lichamelijk onderzoek

De onderzoeksresultaten zijn bijzonder omdat ze het advies van de ‘American Heart Association’ teniet doen. Deze raadt atleten namelijk aan om een lichamelijk onderzoek te ondergaan. Ook dienen ze hun medische familiegeschiedenis kenbaar te maken. Op die manier kan er rekening worden gehouden met mogelijke erfelijke ziektes en aandoeningen. Ook de ‘European Society of Cardiology’ beveelt sporters aan om een ECG te ondergaan. Daarmee kunnen eventuele hartafwijkingen worden opgespoord. Volgens het KCE blijken deze onderzoeken echter weinig nut te hebben. Uit het onderzoek blijkt dat onder 115 sterfgevallen er slechts bij een atleet een hartafwijking werd vermoed. De andere atleten had men dus niet ontdekt, terwijl zij wel stierven aan een hartstilstand.

Symptomen

Volgens de onderzoekers is het zeer lastig om een hartafwijking vast te stellen omdat bepaalde symptomen er niet direct op wijzen. Zo hoeven hartkloppingen en duizeligheid niet meteen te wijten te zijn aan een hartritmestoornis. Ook kunnen deze symptomen ontstaan door te intensief sporten, waardoor alarmbellen niet altijd meteen gaan rinkelen. Daarnaast is het opvallend dat geoefende sporters vaak een ECG vertonen dat overeenkomt met dat van een persoon met een hartafwijking. Voor de zekerheid hebben steeds meer sportverenigingen een Automatisch Externe Defibrillator (AED), om de kans op een fatale hartaanval of hartstilstand te verkleinen.

Slecht nieuws voor duizenden sporters

Het baanbrekende onderzoek naar hartafwijkingen stelt vast dat ongeveer 50.000 tot 300.000 sporters na de screening te horen krijgen dat ze lijden aan een hartafwijking. Na het slechte nieuws zullen ze verder onderzoek moeten ondergaan. In een gunstiger scenario zijn er ongeveer 5200 atleten die hun sportcarrière beter aan de wilgen kunnen hangen. Het Belgische onderzoek haalde onder andere inspiratie uit een Italiaanse studie. Volgens dit onderzoek zou maar liefst 2 procent van de Italiaanse sporters te maken hebben met een hartafwijking.

Meer weten over het hart? Lees ons hartslag dossier met artikelen over een gezonde hartslag en hartslaghorloges.