Omgaan met ziekte: tips & ervaringen

Aan de wachtruimte van het Radboud Ziekenhuis hing een bekende uitspraak van John Lennon. De tekst: “Life is what happens while you’re busy making other plans.” En zo is het. Niemand plant om ziek te worden. Het overkomt je. En omgaan met ziekte is dan niet zo eenvoudig. Vandaag delen we ervaringen en tips.

Met “ziekte” bedoelen we natuurlijk iets anders dan “ziek zijn”. Iedereen kent het gevoel van een griepje. Je voelt je een paar dagen super slecht. Knapt daarna stap voor stap op. En na twee weken is ook je energie niveau weer normaal. Dat kan iedereen wel aan.

Omgaan met ziekte wordt pas een uitdaging bij meer ingrijpende klachten. Dat kan gaan om langdurige problemen, zoals bij een chronische ziekte. Maar ook inslaan met de kracht van een bom: de categorie kanker en hartproblemen. 

Coping & omgaan met ziekte

Allereerst is het van belang dat je herkent wat je natuurlijke reactie is op de ziekte. in de literatuur wordt gesproken over copingstijlen. Je krijgt er direct een beeld bij als we ze op een rij zetten:

• vermijden : proberen het probleem te negeren
• passiviteit : je laat alles over je heen komen
• relativeren : “het is vervelend, maar het meisje naast me heeft het veel zwaarder”
• afleiding : alles doen om maar niet je ziekte onder ogen te zien
• sociale steun : je gevoel delen met mensen om je heen
• emoties uiten :je laat je emoties de vrije loop
• actieve aanpak : mouwen opgestroopt. Aan de slag met herstel!

Je ziet het al in het rijtje een copingstijl komt zelden alleen. Je combineert ze en kunt afwisselen. Dat is ook belangrijk. Het is logisch dat je gevoelens van futloosheid, verdriet, woede en strijdvaardigheid afwisselt.

Kunst is wel te herkennen als je in een modus blijft hangen. Niet zelden wijst je omgeving je hier op. Variërend van “Je moet toch de schouders eronder zetten” tot “Je hoeft niet alleen maar sterk te zijn”.

De combinatie van coping maakt dat je problemen aan kunt. Wees daarbij aardig voor jezelf. Het Alrijne Ziekenhuis zegt bijvoorbeeld: wees aardig voor jezelf. Maak jezelf geen verwijten. Het helpt niets: je kunt er de situatie niet mee veranderen. Maar het kan wel je herstel of omgang met de situatie lastig maken.

Schrale troost

Misschien lees je dit artikel nu je net weet over je ziekte. Dan is dit misschien wel de moeilijkste tijd in het proces. Aanvaarden wat er aan de hand is. Je ‘normale leven’ loslaten. En focussen op wat komen gaat.

Dan komt nu de schrale troost: zo’n proces is niet alleen negatief. Omgaan met de verandering kan je nieuwe inzichten in het leven geven. Veel mensen geven aan dat een periode van tegenslag ze sterker heeft gemaakt. Maar eerlijk = eerlijk: daar heb je nu weinig aan.

Tip is zeker om tijdens de – sorry voor het woord – patient journey je leven niet alleen te laten regeren door ziekte. Wat er ook op je pad is gekomen: je bent meer dan je gezondheid. Blijf tijd vrijmaken voor de dingen die je belangrijk vindt. Misschien kan even niet alles, maar daar komen zeker nieuwe zaken voor terug. 

En voor je het weet zit je weer in de routine van plannen maken.