Wintertijd; de invloed op je biologische klok

Ja het is weer zover! Wintertijd! Dit weekend (25 op 26 oktober) gaat de klok om 3 uur ‘s nachts weer een uurtje achteruit. Heerlijk een uurtje langer slapen. Dat ene uurtje extra slaap is heerlijk, maar hoe kan het dat veel mensen zich juist in deze donkere maanden erna zoveel minder fit voelen? Licht is hierin een belangrijke factor en wij vertellen je hoe dat werkt.

De zon als enige lichtbron

Heel lang geleden, toen de zon nog onze enige lichtbron was leefden we volgens het ritme van de zon. Als het licht werd werden we wakker en als de zon onderging gingen we slapen. Ons lichaam was hierop ingesteld en wist precies wat het te doen stond op het juiste moment. Tegenwoordig is de zon niet meer onze enige lichtbron. We wonen in huizen die ons afschermen van het licht en kunstmatig verlichten met lampen. Ook overdag besteden we onze tijd in donkere kantoorruimten. Door dit gebrek aan licht kan ons ritme van opstaan en in slaap vallen in de war raken.

De kleur van licht en je biologische klok

Hoe werkt het nu precies met licht en de invloed op je biologische klok? De biologische klok zit in je hersenen en is verbonden aan het uiteinde van je oogzenuw. Door je ogen komen signalen van licht en kleur binnen bij je biologische klok. Elk soort licht heeft zijn eigen kleur, waaruit je lichaam informatie haalt. De kleur van het ochtendlicht is blauw, de kleur van avondlicht is rood en de kleur overdag is wit. In het blauwe licht zit de stof cortisol, deze stof geeft je lichaam het signaal om op te staan. In rood licht zit de stof melatonine, deze geeft je lichaam het signaal om te gaan slapen.

Je bioritme beïnvloeden

Heb je weleens dat je in bed nog even op je smartphone kijkt? In slaap vallen duurt hierdoor vaak langer, omdat je lichaam door het blauwe ligt juist een ‘wakker worden’ signaal doorkrijgt. Onbewust beïnvloeden we op deze manier dus onze biologische klok. Maar ook bewust kunnen we het met behulp van licht ons slaap- en waakritme verschuiven. Dit kan bijvoorbeeld met Lichttherapie. Afhankelijk van wat je nodig hebt (in de ochtend of juist gedurende de dag) kun je een lichtwekker of een daglichtlamp aanschaffen die jou helpt om fit door de herfst en winter te komen. Dat dit zeker helpt bewijzen de vele cases waarin bijvoorbeeld topsporters en piloten hun werk beter kunnen doen doordat zij scherper kunnen zijn op de momenten dat het ertoe doet. Ook Giel Beelen dankt zijn wereldrecord van 198 uur tv maken grotendeels aan de inzet van lichttherapie.